Etkin Yönetim Söyleşileri

2009 yılından buyana Bilim ve Sanat Vakfı‘nda  aylık olarak düzenlenen “Etkin Yönetim Söyleşileri”nin 6 tanesi kitap haline getirildi. Bu kitabı, e-dergi formatında okumak isteyenler buraya; PDF formatında okumak isteyenler ise buraya tıklayabilir.

Sunuş yazımla başbaşa bırakıyorum sizleri…

Ül­ke ola­rak “Yö­ne­tim” ko­nu­sun­da bi­lim­sel ve tek­nik açı­dan ba­zı ül­ke­ler­den ge­ri­de bu­lun­du­ğu­muz için mah­kum ol­du­ğu­muz bir li­te­ra­tür var. Bu li­te­ra­tür biz­le­ri, bi­ze hiç de ait ol­ma­yan bir kül­tü­rün ke­li­me­le­ri ile dü­şün­me­ye zor­lu­yor.

Bu min­val­de bi­ze ait bir “Yö­ne­tim Dü­şün­ce­si” ve ”Yö­ne­ti­ci­lik Kül­tü­rü”nün teo­rik ve pra­tik ze­mi­ni­ni in­şa et­me­ye ça­lış­ma­nın gü­zel ve de­ğer­li bir ça­ba, üs­te­lik bi­ze ya­ra­şan bir ça­ba ol­du­ğu­na ina­nı­yo­ruz. Bu ça­ba­nın; bil­gi­nin pay­la­şıl­ma­sı­na, ye­ni­den yo­rum­lan­ma­sı­na ve ye­ni­den üre­til­me­si­ne im­kân sağ­la­ya­ca­ğı gi­bi, bi­zim de söy­le­ne­cek ye­ni şey­ler­le bu­luş­ma­mı­zı, da­ha zen­gin bir an­lam dün­ya­sı ka­zan­ma­mı­zı, ken­di kül­tü­rü­nün se­si­ne sa­hip yö­ne­ti­ci­ler ya da yö­ne­ti­ci aday­la­rı ile bu­luş­ma­mı­zı sağ­la­ma­sı­nı te­men­ni edi­yo­ruz.
2008 yı­lı­nın Şu­bat ayın­da yo­la çı­kar­ken bir id­dia­mız/der­di­miz var­dı: Ta­ri­hî, di­nî, kül­tü­rel ve çağ­daş bir ba­kış açı­sıy­la gü­nü­müz top­lu­mu­na uy­gun bir yö­ne­tim an­la­yı­şı oluş­tur­mak. De­ği­şik coğ­raf­ya­lar­da or­ta­ya çı­kan yö­ne­tim dü­şün­ce­si­ni ve gü­nü­müz mo­dern yö­ne­tim an­la­yı­şı­nı da göz önün­de bu­lun­du­ra­rak ken­di de­ğer al­gı­la­rı­mı­zı yan­sı­tan an­lam­lı bir ça­lış­ma­nın an­cak doğ­ru bir öl­çü ve den­ge­li bir ba­kış açı­sıy­la olu­şa­ca­ğı­na ina­nı­yo­ruz. Bu inan­cı­mı­zı en iyi tem­sil et­ti­ği­ni dü­şün­dü­ğü­müz “te­ra­zi” ke­li­me­si­ni si­te­mi­zin is­mi ve sem­bo­lü ola­rak be­lir­le­dik. Böy­le­ce, www.te­ra­zi.biz si­te­si­ni ha­zır­la­dık. Yö­ne­ti­min ih­ti­yaç du­yu­lan her ala­nın­da te­ra­zi.biz; geç­mi­şin­den bes­le­nen, bil­gi ve pra­tik de­ğe­ri üst dü­zey­de olan ça­lış­ma­la­rı yö­ne­ti­ci­le­re ve yö­ne­ti­ci aday­la­rı­na sun­ma mis­yo­nu­nu üst­len­di.
Bu id­di­a ve mis­yon doğ­rul­tu­sun­da, İb­ra­him Zeyd Ger­çik ve Ha­luk Dort­lu­oğ­lu ön­cü­lü­ğün­de Bi­lim ve Sa­nat Vak­fı, Kü­re­sel Araş­tır­ma­lar Mer­ke­zi’nin bün­ye­sin­de “Yö­ne­tim Dü­şün­ce­si İh­ti­sas Ça­lış­ma­sı” baş­lı­ğı al­tın­da bir oku­ma-tar­tış­ma gru­bu oluş­tu­rul­du ve bu çer­çe­ve­de odak nok­ta­sın­da yö­ne­ti­min yer al­dı­ğı de­ği­şik alan­la­ra ait ta­ri­hî ve çağ­daş te­mel eser­ler oku­nup in­ce­len­me­ye baş­lan­dı.
Ya­pı­lan bu ça­lış­ma­la­ra pa­ra­lel ola­rak, ala­nın­da tec­rü­be­li ki­şi­le­rin bil­gi ve de­ne­yim­le­rin­den is­ti­fa­de et­mek, ki­ta­bî bil­gi­le­ri­mi­zi göz­den ge­çir­mek, so­ru­la­rı­mı­za do­yu­ru­cu ce­vap­lar al­mak ve fark­lı ba­kış açı­la­rı­nı öğ­ren­mek ama­cıy­la be­lir­li pe­ri­yot­lar­da ger­çek­leş­ti­ri­len “Et­kin Yö­ne­tim Söy­le­şi­le­ri”nin ka­lı­cı ol­ma­sı için ay­nı baş­lık al­tın­da eli­niz­de­ki bu ça­lış­ma ha­zır­lan­dı.
İlk me­tin, Doç. Dr. Me­lih Bu­lu ile “Ulus­la­ra­ra­sı Alan­da Tür­ki­ye’nin Re­ka­bet Avan­taj­la­rı” üze­ri­ne ger­çek­leş­ti­ri­len top­lan­tı­nın met­ni­dir. Ko­nuş­ma­sın­da Me­lih Bu­lu; Tür­ki­ye’de mik­ro öl­çek­li ya­pı ve yö­ne­ti­min na­sıl oluş­tu­ğu­nu, mev­cut sü­reç­te yö­ne­ti­min es­nek bir ya­pı­ya dö­nüş­tü­rü­lüp mat­riks or­ga­ni­zas­yon­la­rın or­ta­ya çık­ma­sı­nın so­nuç­la­rı­nı ve iş­let­me­le­rin si­nir sis­te­mi va­zi­fe­si­ni gö­ren ERP (Ku­rum­sal Kay­nak Plan­la­ma­sı) sis­tem­le­ri­nin ya­şat­tı­ğı dö­nü­şüm­le­ri de­ğer­len­di­ri­yor.
İkin­ci ya­zı­da, Dr. İl­ha­mi Fın­dık­çı ile “Hiz­met­kâr Li­der­lik” ki­ta­bı hak­kın­da yap­tı­ğı­mız söy­le­şi yer alı­yor. Fın­dık­çı, ta­ri­hin de­rin­lik­le­rin­den gü­nü­mü­ze uza­nan bir ba­kış açı­sıy­la in­san, li­der­ler ve özel­lik­le li­der­li­ğin hiz­met­kâr­lık yö­nü­nü ele alı­yor. Hiz­met­kâr li­der­lik; fe­da­kâr, ken­di­si­ni baş­ka in­san­la­ra ada­yan, baş­ka­la­rı için kat­ma de­ğer üre­ten, baş­ka­la­rı­nı ya­şa­tan, can­lı can­sız tüm var­lık­lar­la bü­tün­le­şen, gö­nül ve akıl bir­lik­te­li­ği­ne odak­la­nan, her­han­gi bi­ri­nin ege­men­li­ği­ne de­ğil bü­tün­lü­ğe ve ta­mam­la­yı­cı­lı­ğa yö­ne­len ki­şi ola­rak ta­nım­la­nı­yor. Bü­tün bu özel­lik­le­riy­le hiz­met­kâr li­der, ide­al in­sa­nı tem­sil edi­yor. Bu nok­ta­da, gü­nü­müz­de ya­şa­nan in­sa­nî kri­zin te­mel ne­de­ni­nin, do­ğal bir in­san ol­mak­tan ya­ni ide­al bir in­san­dan gi­de­rek uzak­laş­mak­tan kay­nak­lan­dı­ğı unu­tul­ma­ma­lı.
“Zi­hin­sel (IQ) ve duy­gu­sal (EQ) ze­kâ­nın ya­nı­na etik ze­kâ (gön­lü­müz) da ka­tıl­ma­lı” di­yen Fın­dık­çı, gü­nü­müz in­sa­nı­nın IQ ve EQ’su­nun çok ge­liş­ti­ği­ne ama gö­nül ta­ra­fı­nın za­yıf kal­dı­ğı­na vur­gu ya­pı­yor. Top­lum için­de çe­şit­li ça­tış­ma­la­rın yo­ğun ola­rak ya­şan­dı­ğı gü­nü­müz­de, in­san­lı­ğa ken­di­ni ada­mış hiz­met­kâr li­der­le­re hiç ol­ma­dı­ğı ka­dar ih­ti­yaç var. An­cak sı­fır nok­ta­sın­da yer ala­rak hiz­met­kâr li­der olu­na­bi­le­ce­ği­ne vur­gu ya­pan Fın­dık­çı, ka­lı­cı bir li­der ol­mak için gön­lü­mü­zü in­san­la­ra kap­tır­ma­mız ge­rek­ti­ği­ni ifa­de edi­yor. Bu çer­çe­ve­de, Tür­ki­ye’nin kü­re­sel çapta oyun ku­ru­cu ve et­kin ak­tör­ler ara­sın­da yer al­ma­sı, an­cak ken­di öz de­ğer­le­ri­nin (ge­le­nek, kül­tür, inanç, ah­lak vb.) ko­run­ma­sı için ak­tif ça­lış­ma ya­pıl­ma­sıy­la müm­kün ola­cak­tır.
Üçün­cü ya­zı­da, “Dün­ya­nın En Bü­yük Ruh Sağ­lı­ğı Has­ta­ne­le­rin­den Bi­ri­ni Yö­net­mek: Ba­kır­köy Ruh Sağ­lı­ğı ve Si­nir Has­ta­lık­la­rı Has­ta­ne­si Yö­ne­tim De­ne­yi­mi” baş­lı­ğı al­tın­da Prof. Dr. Me­da­im Ya­nık ile ya­pı­lan söy­le­şi yer alı­yor. Kâr odak­lı bir şir­ket­te ana amaç kâ­rı en yük­sek­te tut­mak iken, bir has­ta­ne­de ge­lir-gi­der den­ge­si­ni sağ­la­ma­nın ya­nın­da asıl amaç ka­li­te­yi art­tı­ra­bil­mek­tir. Bu ne­den­le has­ta­ne yö­ne­tim­le­rin­de; yö­ne­tim an­la­yı­şı, ka­li­te, gü­ven, ve­rim­li ve et­kin ça­lış­ma, mo­ti­vas­yon, re­ka­bet ve ekip an­la­yı­şı bü­yük bir önem arz edi­yor. Ba­kır­köy Ruh Sağ­lı­ğı ve Si­nir Has­ta­lık­la­rı Eği­tim ve Araş­tır­ma Has­ta­ne­si’nde baş­he­kim­lik gö­re­vi sü­re­sin­ce Me­da­im Ya­nık’ın ser­gi­le­di­ği yö­ne­tim tar­zı, ça­lış­ma­la­rı ve dün­ya­nın en bü­yük has­ta­ne­si­nin na­sıl yö­ne­til­di­ği ile il­gi­li can­lı bir yö­ne­tim de­ne­yi­mi su­nu­lu­yor.
Dör­dün­cü ya­zı, “Li­der­lik Gö­nül İşi­dir”Dr. Ömer Bo­lat ile 2009 yı­lı­nın Ey­lül ayın­da Ha­yat Ya­yın­cı­lık’tan çı­kan ki­ta­bı üze­ri­ne ya­pı­lan söy­le­şi­ye ait. Söy­le­şi­de Bo­lat, yir­mi ye­di yıl­lık iş ha­ya­tı ve MÜ­Sİ­AD baş­kan­lı­ğı dö­ne­min­de yur­ti­çi ve yurt­dı­şın­da­ki ge­zi­ler­den edin­di­ği de­ne­yim­le­ri li­der­lik ve yö­ne­tim ko­nu­la­rı ile bü­tün­leş­ti­re­rek su­nu­yor. Li­der­li­ğin bir gö­nül işi ol­du­ğu­nu, gö­nül do­lu­su bir hiz­met aş­kıy­la baş­ka­la­rı­na fay­da­lı ol­mak ve Al­lah’ın rı­za­sı­nı ka­zan­mak için ya­pı­lan ça­lış­ma­la­rın hay­rı­nın ve be­re­ke­ti­nin çok ola­ca­ğı­nı be­lir­ten Bo­lat, Li­der­lik Gö­nül İşi­dir ki­ta­bı­nı ya­zar­ken en bü­yük mo­ti­vas­yon kay­na­ğı­nın “İn­san­la­rın en ha­yır­lı­sı, baş­ka­la­rı­na fay­da­lı olan­dır” an­la­yı­şı ol­du­ğu­nu di­le ge­ti­ri­yor. İk­ti­sat­çı kim­li­ğiy­le Bo­lat, kü­re­sel kri­zin na­sıl or­ta­ya çık­tı­ğı­nı, ne gi­bi so­nuç­lar mey­da­na ge­tir­di­ği­ni ve so­ru­nun çö­zü­mü için ne­ler ya­pıl­ma­sı ge­rek­ti­ği­ni de ifa­de edi­yor. Ay­rı­ca ko­nuş­ma­da, si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı­nın (STK) na­sıl yö­ne­til­me­le­ri ge­rek­ti­ği, STK’lar­la iş dün­ya­sı ara­sın­da­ki iliş­ki­le­rin öne­mi ve genç­le­re me­saj­lar da yer alı­yor.
Be­şin­ci ya­zı­da, Mi­mar Si­nan’ı ve ese­ri Sü­ley­ma­ni­ye’yi yö­net­sel ba­kış açı­sıy­la in­ce­le­yip gü­nü­müz yö­ne­ti­ci­le­ri­ne öne­ri­ler sun­ma­sıy­la ala­nın­da bir il­ki ger­çek­leş­ti­ren, Sis­tem Da­nış­man­lık Eği­tim Yö­ne­ti­ci­si İb­ra­him Zeyd Ger­çikile “Bir Yö­ne­tim Mo­de­li: Si­nan ve Sü­ley­ma­ni­ye” üze­ri­ne ya­pı­lan söy­le­şi yer alı­yor. Ger­çik, 2009 yı­lı­nın Mart ayın­da pi­ya­sa­ya çı­kan Bir Yö­ne­tim Mo­de­li: Mi­mar Si­nan – İn­san Kay­nak­la­rı ve Pro­je Yö­ne­ti­mi ve Bir Yö­ne­tim Mo­de­li: Sü­ley­ma­ni­ye – Yö­ne­tim Psi­ko­lo­ji­si ve Ku­rum Kül­tü­rü ki­tap­la­rı­nın or­ta­ya çı­kı­şı ve sü­reç içe­ri­sin­de ya­şa­dı­ğı de­ne­yim­le­ri pay­la­şı­yor. Şir­ket yö­ne­ti­ci­le­ri­nin bü­yük ço­ğun­lu­ğu­nun ken­di ta­rih­le­ri­ne da­ir bi­ri­kim­le­ri­nin za­yıf ol­du­ğu­nu göz­lem­le­yen Ger­çik, bu­ra­dan ha­re­ket­le, geç­mi­şin di­li­ni, ya­şa­yan bir dil ola­rak bu­gü­ne na­sıl ta­şı­rız dü­şün­ce­si ve ku­rum kül­tü­rü bi­ze ait bir mo­del­le an­la­tı­la­maz mı so­ru­su çer­çe­ve­sin­de Mi­mar Si­nan ve ese­ri Sü­ley­ma­ni­ye üze­ri­ne yo­ğun­laş­tı­ğı­nı ifa­de edi­yor. Söy­le­şi­de, Os­man­lı’nın bil­gi bi­ri­ki­mi­ni bir mo­del üze­rin­den na­sıl oku­ya­bi­li­riz so­ru­su­nun ce­va­bı pay­la­şı­lı­yor.
Al­tın­cı ve son ya­zı­da ise “Yö­ne­ti­min Sa­yı­sal­laş­tı­rıl­ma­sı ve Et­kin Yö­ne­tim” üze­ri­ne Ya­lo­va Be­le­di­ye Baş­ka­nı Ya­kup Bil­gin Ko­çal ile ger­çek­leş­tir­di­ği­miz söy­le­şi yer alı­yor. Söy­le­şi­de Ya­lo­va Be­le­di­ye­si’nde uy­gu­la­nan “yö­ne­ti­min sa­yı­sal­laş­tı­rıl­ma­sı ve et­kin yö­ne­tim” pro­je­si çer­çe­ve­sin­de ka­mu ida­re­si na­sıl et­kin ve ve­rim­li ça­lı­şır so­ru­su­nun ce­va­bı bu­lu­nu­yor. Ta­rih­sel bir pers­pek­tif ile ba­kıl­dı­ğın­da, de­ği­şim­le­ri ya­şa­yan top­lum­lar, za­man­la üre­tim ve eği­tim­le­rin­de de bu sü­re­ci ya­şa­ya­rak de­ği­şim­le­re uy­gun ça­lış­ma pren­si­bi ve sa­at­le­ri oluş­tur­muş­lar­dır. Bu çer­çe­ve­de de­ği­şi­min yo­ğun bir şe­kil­de ya­şan­dı­ğı gü­nü­müz­de, ka­mu ça­lış­ma sa­at­le­ri ve man­tı­ğı­nın de­ği­şe­ce­ği­ni ön­gö­ren Ko­çal, mev­cut me­sa­i man­tı­ğı içe­ri­sin­de ça­lış­ma­yı ve­rim­li kıl­ma­nın şar­tı­nın her ça­lı­şa­nın ba­şı­na bir âmir koy­mak­tan geç­me­di­ği­ne, per­so­ne­lin üret­ti­ği hiz­me­tin sa­yı­sal ve­ri­ler­le gö­rü­le­bil­me­si ge­rek­ti­ği­ne de­ği­ni­yor. Bu açı­dan ba­kıl­dı­ğın­da, ka­mu ça­lı­şan­la­rı­nın yap­tı­ğı işin ta­nım­la­na­rak sa­yı­sal ve­ri­ler­le ta­ki­bi­nin sağ­lan­ma­sı; per­so­ne­lin ve­rim­li ça­lış­ma­sı­nı, so­mut ve ob­jek­tif bi­çim­de bir per­for­mans de­ğer­len­dir­me­nin ya­pıl­ma­sı­nı, ek­sik gö­rü­len ve ih­ti­yaç ge­rek­ti­ren bi­rim­le­re des­tek ve­ril­me­si­ni sağ­la­ya­cak­tır. Bu­nun so­nun­cun­da ise el­de­ki kay­nak­lar et­kin ve ve­rim­li kul­la­nıl­dı­ğı için ide­al yö­ne­ti­me bi­raz da­ha yak­la­şıl­mış ola­cak­tır.
Ko­nuş­ma­la­rı ile biz­le­re kat­kı­da bu­lu­nan Me­lih Bu­lu, İl­ha­mi Fın­dık­çı, Me­da­im Ya­nık, Ömer Bo­lat, İb­ra­him Zeyd Ger­çik ve Ya­kup Bil­gin Ko­çal’a; so­ru ve gö­rüş­le­ri ile söy­le­şi­le­ri­mi­zi zen­gin­leş­ti­ren ka­tı­lım­cı­la­rı­mı­za; mad­di-ma­ne­vi des­te­ği ile her da­im ya­nı­mız­da olan Mu­zaf­fer Şe­nel ve Zeh­ra Di­lek’e; söy­le­şi­le­rin çö­züm­len­me­sin­de bü­yük emek sarf eden Sev­gi Gü­neş’e; ya­yın aşa­ma­sın­da kat­kı­la­rın­dan do­la­yı Z. Tu­ba Kor, Se­vinç Öz­can ve Me­sut Öz­can’a; mo­ti­ve edi­ci ko­nuş­ma­la­rı ile biz­le­ri ni­te­lik­li ça­lış­ma­lar yap­ma­ya sevk eden de­ğer­li Ho­ca­mız Mus­ta­fa Özel’e can-ı gö­nül­den te­şek­kür ede­rim.
Ça­lış­ma­nın yö­net­sel bir pers­pek­tif sağ­la­ma­sı di­le­ğiy­le…

1 Yorum

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir